Dozaj Profili'ne Son Bakış

Herkese merhabalar. Daha önce Dozaj Profili'nin nasıl çıkarıldığını yazmış ve ikisi Amerika'da dördü ülkemizde olmak üzere altı önemli koşunun değerlerine bakmıştık.  Bu yazıda son 10 yılın Kentucky Derby ve Belmont Stakes koşularında yer alan safkanların tümünün dozaj değerlerine bakacak ve sistemin eksik ya da problemli kısımlarının ne olduğu ile ilgili değerlendirmelerde bulunacağız. Bu iki koşuyu seçmemizin en önemli nedeni koşan safkanların pedigrilerinde bizim safkanlarımıza oranla çok daha fazla chef-de-race aygırının bulunuyor olması. Önceki yazılarda olduğu gibi uzun bir tablo vermek yerine, okumayı kolaylaştırması açısından bu defa sadece istatistiksel veriler üzerinden devam edeceğiz.

2008-2017 Kenucky Derby

*Start alan at sayısı: 194
*Ortalama: DP = 22.81, DI = 2.80, CD = 0.70
*Kazananların Ortalaması: DP = 20.40, DI = 3.56, CD = 0.73
*DI 4 + Katılan Sayısı : 19 ( 9.79 %)
*DI 4 + Kazanan Sayısı : 4
*DI 4 + Tabela Yapan Sayısı: 3
*CD 1.25 + Katılan Sayısı : 0

Yukarıdaki verileri, daha önceki yazılarımızda verdiğimiz bilgiler ışığında inceleyecek olursak. Son on yıl içerisinde Dozaj Profili'nin oldukça başarısız sonuçlar verdiğini  görürüz .Daha önceki yazılarımızda DI değeri 4 üzeri ya da CD değeri 1.25 üzeri olan safkanların "classic" mesafelerde (2000m - 2400m) grup yarış kazanmalarının beklenmeyeceğini belirtmiştik . Oysa son on Kentucky Derby galibinin DI değeri 4'ün üzerindedir. Üstelik koşuları ilk dörtte bitiren 3 tane DI değeri 4 üzeri olan safkan bulunmaktadır ki toplamda koşulara katılan 194 safkanın yalnızca 19 tanesinin DI değeri 4'ün üzerindedir. Ayrıca koşulara katılmış olan 194 safkanın hiçbirinin CD değeri zaten 1.25'in üzerinde değildir. Sistem açısından düşünüldüğünde koşuya katılan atların büyük çoğunluğu "classic" mesafelerde başarılı olması beklenen safkanlardan oluşmasına rağmen 10 yarışın 4'ünü beklenmedik atların kazanmış olması büyük bir başarısızlıktır. Ayrıca 2000 metre için beklenen CD değerinin 0.5 olduğunu da ekleyelim.

Bütün atların ve koşuları kazanmış olanların ortalama değerlerini incelediğimizde de benzer bir sonuçla karşılaşıyoruz. Kazanan atların DI ve CD değerleri genel ortalamanın üzerinde çıkmakla beraber, DP değerleri de (yüksek olmasının güçlü bir soy ağacına işaret ettiğini daha önce belirtmiştik) beklenmedik bir şekilde ortalamanın altında kalmaktadır.

2008-2017 Belmont Stakes

*Start alan at sayısı: 100
*Ortalama: DP = 27.50, DI = 3.12, CD = 0.76
*Kazananların Ortalaması: DP = 22.00, DI = 2.74, CD = 0.68
*DI 4 + Katılan Sayısı : 10 ( 10 %)
*DI 4 + Kazanan Sayısı : 1
*DI 4 + Tabela Yapan Sayısı: 2
*CD 1.25 + Katılan Sayısı : 0

Kentucky Derby sonuçlarında olduğu gibi Belmont Stakes koşuları içinde başarısız sonuçlar söz konusu. Sırayla gidecek olursak, kazananların DP değerleri ortalamanın oldukça altında. Hatta daha önce verdiğimiz bütün koşular için geçerli olan DP değerinin de altında. DI değerleri 3.12 lik ortalama değerin altında olmasına rağmen 2.74 lük değer 2400 metre mesafe için beklenenden yüksek. CD değeri ise olması gerekenden oldukça uzakta. Beklenen değer 0.00 . Hatırlarsanız aynı mesafede koşulan Gazi Koşusu için CD değeri 0.07 çıkmıştı ve bu değerin gayet iyi olduğunu söylemiştik. Ancak buradaki 0.68'lik değer kabul edilebilecek sınırlar içerisinde durmuyor. Ayrıca koşuya katılan safkanların yalnızca 10 tanesinin DI değeri 4 üzeri olmasına rağmen 1 kazanan ve 2 tabela yapan safkanın bulunması sistem açısından alarm zillerinin çalması anlamına geliyor.

Peki uzun zamandır at yarışlarında önemli bir yer edinmiş olan Dozaj Profili, nasıl bu denli tutarsız sonuçlar vermektedir? Hemen cevaplayalım:  Bu sonuçların oluşmasında iki temel problem diğerlerine göre ön plandadır:

1- Dozaj profili çıkarılırken yalnızca babalar göz önünde bulundurulur ve bunlardan da sadece chef-de-race olarak kabul edilmiş olanlar değerlendirilir. Örneğin Danehill gibi muhteşem bir aygır chef-de-race olarak kabul edilmediği için pedigride bir etkisi görülmez. Bunun getirisi olarak da normalde kısa mesafede başarılı olan bir safkan uzun mesafeci olarak gözükebilir.

2- Pedigrilerde yer alan tüm chef-de-race aygırları bulundukları yere göre aynı puanı vermektedir. Yani, bir atın babasının Mr.Prospector gibi bir efsane olmasıyla herhangi başka bir chef-de-race aygırı olması arasında kazandığı puan açısından bir fark bulunmamaktadır.

Özetlemek gerekirse, Dozaj Profili aslında çok da tutarlı sonuçlar vermeyen ve eksiklikleri bulunan bir sistemdir. Özellikle son yıllarda bu durum daha çok gün yüzüne çıkmıştır. Bilhassa Amerika'da yetiştiriciler daha hızlı kan hatlarına yönelmişlerdir ve günümüzde pedigrilerinde "professional" mesafeye sahip chef-de-race aygırı bulunan safkan sayısı oldukça azalmıştır. Bütün bunların sonucu olarak da Dozaj Profili her geçen gün daha kötü sonuçlar vermeye başlamıştır. Uzun bir aradan sonra "Triple Crown" yapan American Pharoah (DP = 2-3-3-0-0 (8) DI = 4.33   CD = 0.88) bunun en çarpıcı örneklerinden biridir.