At yarışlarına gönül vermiş insanların pek çoğu, internet sitelerinde koşan atların pedigrilerine baktıklarında bazı puanlar görürler. Bu puanların yanlarında da bazı kısaltmalar yer alır. Bu yazıda bu kısaltmaların anlamlarına ve nasıl belirlendiklerine göz atacağız.
DP
Dozaj Profili anlamına gelen bu kısaltma, atların pedigrilerinde yer alan ve "chef-de-race" olarak adlandırılan belirli aygırların, pedigri içerisinde bulundukları yerlere göre oluşturdukları puanı temsil etmektedir.
Bu hesap yapılırken, pedigride 4 kuşak baz alınır ve "chef-de-race" kabul edilen aygırların bulundukları yere göre verdikleri puanlar aşağıdaki şekilde dağıtılır:
1. Derece Yakınlık :16 puan
2. Derece Yakınlık : 8 puan
3. Derece Yakınlık : 4 puan
4. Derece Yakınlık : 2 puan
Bu puanlar dağıtılırken dikkat edilen bir diğer husus da, "chef-de-race" olarak kabul edilen aygırların hangi mesafelerde başarılı olduklarıdır. Bunları belirtmek için bu aygırların yanında B,I,C,S,P harflerinden bir ya da birkaçı yer alır. Bu harflerin anlamları da aşağıdaki şekildedir.
B : Brilliant - 1200m ve altı mesafelerde başarılı
I : Intermediate : 1400 - 1800m mesafelerde başarılı
C : Classic : 2000 - 2400m mesafelerde başarılı
S : Solid : 2600 - 3200m mesafelerde başarılı
P : Professional : 3400m ve daha uzun mesafelerde başarılı
Örneğin Sea Hero'yu ele alalım. DP = 3-5-22-4-2 (36) olarak gözüküyor. Bu puanlar yukarıda da belirttiğimiz gibi 4 kuşak içerisinde yer alan "chef-de-race" aygırlarından gelmektedir. Puanların dağılımları ise aşağıdaki gibi olmaktadır.
Yukarıdaki tablodan da anlaşılabileceği gibi, "chef-de-race" aygırların bulundukları yerlere göre gelen puanları, başarılı oldukları mesafelere dağıtılmaktadır. Ardından dağıtılan bu puanlar her mesafe için ayrı ayrı toplanır ve safkanın Dozaj Profili elde edilmiş olur.
DI
Pedigrilerde yer alan bir diğer kısaltma olan DI, Dozaj İndeksi anlamına gelir. Basitçe anlatmak gerekirse, bir atın hızının dayanıklılığına oranını ifade eder. Dojaz profilinde yer alan B (Brilliant ) ve I (Intermediate ) hız, S (Solid) ve P (Professional ) dayanıklılık puanlarıdır. C (Classic) ise tam ortada yer alır ve bu iki puana eşit olarak dağıtılır. Formülü ise şu şekildedir: B + I + (C /2) / (C/2 + S + P)
Açıklayıcı olması için yukarıda yer alan örnekten devam edelim. Sea Hero'nun DI değeri 1.12'dir. Sayıları formüldeki yerlerine oturtursak: 3+5+11 / 11+ 4 +2. Yani 19 / 17 = 1.12 sonucuna ulaşmış oluruz. Bu sayının yüksek çıkması, atın hızının ağır bastığını aksi ise dayanıklılığının ön planda olduğunu gösterir. Çıkan sonuç 1'e ne kadar yakınsa hız ve dayanıklılık arasında o kadar çok denge vardır.
Bir de bazen bu değerin karşısında "inf." tabiri kullanılır. Bu "infinity" kelimesinin kısaltmasıdır ve sonsuzluğu ifade eder. Yukarıdaki formülün sağ tarafı, yani dayanıklılık puanlarının sıfır olması durumunda bölme işlemi gerçekleştirilemeyeceğinden sonuç tanımsız çıkar ve bu şekilde ifade edilir.
CD
Son olarak CD (Center of Distribution) yani Dağılım Merkezi'ne bakacağız. Adından da anlaşılabileceği üzere, CD bir safkanın ideal koşu mesafesi hakkında fikir sahibi olmamızı sağlar. CD hesaplanırken biraz daha karışık bir formül kullanılır: { [(B x 2) + I] - [S + (P x 2)] / Toplam Puan }. Çıkan sonuç her zaman -2 ile +2 arasında olur. Bu puanlar mesafelere göre aşağıdaki gibi dağıtılmıştır.
Son kez Sea Hero'ya bakalım ve puanları formüldeki yerlerine yerleştirelim. [(3 x 2) + 5] - [4 + (2x2)] / 36. Yani (11 - 8) / 36 = 0.08.
Sonuç olarak, bir atın Dozaj Profili'nde yer alan puanlar, o atın hangi mesafeye yatkın olduğu, hızı ve dayanıklılığı arasındaki denge hakkında fikir vermektedir. Bu veriler, pek çok başka etkenle orantılı olarak değişik sonuçlar vermektedir.Bu yazıda, olabildiğince sade bir şekilde Dozaj Profili'ni açıklamaya çalıştık. İlerideki günlerde, daha detaylı istatistiksel bilgilerle konuyu genişletmeye ve bu puanlamanın ülkemizde koşan atlar üzerinde ne kadar etkili olduğunu, önemli yarışlar üzerinden göstermeye çalışacağız.
Sonraki Yazı : 1940 - 2017 Yılları Kentucky Derby Dozaj Değerleri
DP
Dozaj Profili anlamına gelen bu kısaltma, atların pedigrilerinde yer alan ve "chef-de-race" olarak adlandırılan belirli aygırların, pedigri içerisinde bulundukları yerlere göre oluşturdukları puanı temsil etmektedir.
Bu hesap yapılırken, pedigride 4 kuşak baz alınır ve "chef-de-race" kabul edilen aygırların bulundukları yere göre verdikleri puanlar aşağıdaki şekilde dağıtılır:
1. Derece Yakınlık :16 puan
2. Derece Yakınlık : 8 puan
3. Derece Yakınlık : 4 puan
4. Derece Yakınlık : 2 puan
Bu puanlar dağıtılırken dikkat edilen bir diğer husus da, "chef-de-race" olarak kabul edilen aygırların hangi mesafelerde başarılı olduklarıdır. Bunları belirtmek için bu aygırların yanında B,I,C,S,P harflerinden bir ya da birkaçı yer alır. Bu harflerin anlamları da aşağıdaki şekildedir.
B : Brilliant - 1200m ve altı mesafelerde başarılı
I : Intermediate : 1400 - 1800m mesafelerde başarılı
C : Classic : 2000 - 2400m mesafelerde başarılı
S : Solid : 2600 - 3200m mesafelerde başarılı
P : Professional : 3400m ve daha uzun mesafelerde başarılı
Örneğin Sea Hero'yu ele alalım. DP = 3-5-22-4-2 (36) olarak gözüküyor. Bu puanlar yukarıda da belirttiğimiz gibi 4 kuşak içerisinde yer alan "chef-de-race" aygırlarından gelmektedir. Puanların dağılımları ise aşağıdaki gibi olmaktadır.
| Jenerasyon | Puan | Aygır Adı | B | I | C | S | P |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 16 | - | - | - | - | - | - |
| 2 | 8 | DANZIG - [IC] | - | 4 | 4 | - | - |
| 2 | 8 | GRAUSTARK - [CS] | - | - | 4 | 4 | - |
| 3 | 4 | NORTHERN DANCER - [BC] | 2 | - | 2 | - | - |
| 3 | 4 | RIBOT - [CP] | - | - | 2 | - | 2 |
| 3 | 4 | HAIL TO REASON - [C] | - | - | 4 | - | - |
| 4 | 2 | WAR ADMIRAL - [C] | - | - | 2 | - | - |
| 4 | 2 | ALIBHAI - [C] | - | - | 2 | - | - |
| 4 | 2 | TURN TO - [BI] | 1 | 1 | - | - | - |
| 4 | 2 | WAR ADMIRAL - [C] | - | - | 2 | - | - |
Yukarıdaki tablodan da anlaşılabileceği gibi, "chef-de-race" aygırların bulundukları yerlere göre gelen puanları, başarılı oldukları mesafelere dağıtılmaktadır. Ardından dağıtılan bu puanlar her mesafe için ayrı ayrı toplanır ve safkanın Dozaj Profili elde edilmiş olur.
DI
Pedigrilerde yer alan bir diğer kısaltma olan DI, Dozaj İndeksi anlamına gelir. Basitçe anlatmak gerekirse, bir atın hızının dayanıklılığına oranını ifade eder. Dojaz profilinde yer alan B (Brilliant ) ve I (Intermediate ) hız, S (Solid) ve P (Professional ) dayanıklılık puanlarıdır. C (Classic) ise tam ortada yer alır ve bu iki puana eşit olarak dağıtılır. Formülü ise şu şekildedir: B + I + (C /2) / (C/2 + S + P)
Açıklayıcı olması için yukarıda yer alan örnekten devam edelim. Sea Hero'nun DI değeri 1.12'dir. Sayıları formüldeki yerlerine oturtursak: 3+5+11 / 11+ 4 +2. Yani 19 / 17 = 1.12 sonucuna ulaşmış oluruz. Bu sayının yüksek çıkması, atın hızının ağır bastığını aksi ise dayanıklılığının ön planda olduğunu gösterir. Çıkan sonuç 1'e ne kadar yakınsa hız ve dayanıklılık arasında o kadar çok denge vardır.
Bir de bazen bu değerin karşısında "inf." tabiri kullanılır. Bu "infinity" kelimesinin kısaltmasıdır ve sonsuzluğu ifade eder. Yukarıdaki formülün sağ tarafı, yani dayanıklılık puanlarının sıfır olması durumunda bölme işlemi gerçekleştirilemeyeceğinden sonuç tanımsız çıkar ve bu şekilde ifade edilir.
CD
Son olarak CD (Center of Distribution) yani Dağılım Merkezi'ne bakacağız. Adından da anlaşılabileceği üzere, CD bir safkanın ideal koşu mesafesi hakkında fikir sahibi olmamızı sağlar. CD hesaplanırken biraz daha karışık bir formül kullanılır: { [(B x 2) + I] - [S + (P x 2)] / Toplam Puan }. Çıkan sonuç her zaman -2 ile +2 arasında olur. Bu puanlar mesafelere göre aşağıdaki gibi dağıtılmıştır.
| B | I | C | S | P |
|---|---|---|---|---|
| +2 | +1 | 0 | -1 | -2 |
Son kez Sea Hero'ya bakalım ve puanları formüldeki yerlerine yerleştirelim. [(3 x 2) + 5] - [4 + (2x2)] / 36. Yani (11 - 8) / 36 = 0.08.
Sonuç olarak, bir atın Dozaj Profili'nde yer alan puanlar, o atın hangi mesafeye yatkın olduğu, hızı ve dayanıklılığı arasındaki denge hakkında fikir vermektedir. Bu veriler, pek çok başka etkenle orantılı olarak değişik sonuçlar vermektedir.Bu yazıda, olabildiğince sade bir şekilde Dozaj Profili'ni açıklamaya çalıştık. İlerideki günlerde, daha detaylı istatistiksel bilgilerle konuyu genişletmeye ve bu puanlamanın ülkemizde koşan atlar üzerinde ne kadar etkili olduğunu, önemli yarışlar üzerinden göstermeye çalışacağız.
Sonraki Yazı : 1940 - 2017 Yılları Kentucky Derby Dozaj Değerleri
Yorumlar
Yorum Gönder